حجت الاسلام والمسلمین سید مفید حسینی کوهساری در گفت وگو با خبرگزاری «حوزه» گفت: وحدت حوزه و دانشگاه موضوعی بسیار مهم است و قبل از هر چیز لازم است، مفهوم وحدت حوزه و دانشگاه تبیین شده و مولفه های آن بهتر شناسایی شود.
وی افزود: هنوز در این عرصه ابهام مفهومی وجود و مسئولان این عرصه هنوز یک ابهام مفهومی دارند؛ به نظر می رسد که اگر بخواهیم این موضوع را خوب بشناسیم یک لایه سخت افزای یا یک لایه تشکیلاتی و سازمانی باید مورد مطالعه قرار گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری اظهارکرد: لایه سخت افزای آن این است که قرار است که تشکیلاتی چون حوزه با نهادی مثل دانشگاه وحدت کنند تا نظام اسلامی به تعالی برسد.
وی گفت: به همین خاطر حوزه و دانشگاه دو راس یک مثلثی هستند که راس دیگر این مثلث انقلاب و نظام است؛ یعنی این دو باید وحدت داشته باشند تا این مثلت شکل بگیرد و وقتی می گوییم حوزه و دانشگاه برای نظام است این عرصه عمق بیشتری پیدا می کند؛ در حقیقت تعامل علم و دین که لایه زیرین این جریان است منجر به ایجادتمدن نوین اسلامی خواهد شد.
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه بیان کرد: لایه عمیق حوزه، دین است و لایه عمیق دانشگاه نیز علم است و لایه عمیق انقلاب اسلامی نیزتاسیس و بازسازی تمدن نوین اسلامی است.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری افزود: این سه مولفه و این دو لایه باید مورد توجه قرا گیرند؛ اگر می گوییم حوزه و دانشگاه باید برای نظام اسلامی وحدت کنند یعنی علم و دین می خواهند برای یک تمدن نوین اسلامی تعامل پیدا کنند.
وی گفت: اگر اینگونه نگاه کنیم، می بینیم که مقوله وحدت حوزه و دانشگاه اگرچه در ظاهر دو مفهوم است، ولی با چهار مفهوم اساسی دیگر ارتباط پیدا می کنند.
وی عنوان کرد: در این راستا برای شناخت این دو لایه رویین و سخت افزای و نرم افزاری چاره ای نداریم، مگر اینکه به ادبیات کلان منظومه فکری اسلام ناب که این منظومه فکری اسلام ناب در اندیشه های امام و رهبری و خود معارف اصیل اسلام وجود دارد روی بیاوریم.
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه تصریح کرد: همانگونه که امام راحل فرمودند، انقلاب ما محصور در یک مرز جغرافیایی نبود، بلکه انقلاب برای این بود که این تفکر نوین در عرصه بین الملل محقق شود و در واقع این مکتب برای رویایی با فرهنگ و تمدن غربی شکل می گیرد.
وی افزود: حال اگر اینگونه به مقوله حوزه ودانشگاه نگاه کنیم، وحدت صرفا دو سازمان و نهاد را دربر نمی گیرد که صرف یک روز یا یک هفته را به این نام بگذاریم، بلکه یک وحدت عمیق و راهبردی و اساسی برای نظام اسلامی و تمدن سازی اسلامی شکل می گیرد.
این استاد حوزه گفت: به همین جهت علی رغم اینکه با گذشت چند دهه از پیروی انقلاب اسلامی بعضا به این موضوع نگاه سطحی صورت می گیرد و بیشتر کارها به سمت فعالیت های سطحی رفته است نشان می دهد که هنوز راهبرد امام راحل و مقام معظم رهبری در این زمینه پیاده نشده است.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری بیان کرد: برای شناخت این مقوله دینی که میخواهیم بشناسیم دین تمدنی است و دینی که می خواهد در طراز تمدنی باشد و تمدن ساز باشد و در همه صحبه های زندگی حاضر باشد و مسئول و پاسخگو باشد و خود را حداقل های فردی و ابعاد اخلاقی خلاصه نکند بایددر این مسیر گام بردارد.
این استاد حوزه گفت: دین تمدن ساز دینی است که خود را در مقابل همه حوادث و صحنه های زندگی مسئول و صاحب نظر می داند و تلاش می کند که در عرصه های مختلف دست بشر را برای سعادت دنیوی و اخروی خود بگیرد.
وی افزود: احساس این است که شناخت عمیق ابعاد حوزه و دانشگاه نیازمند بازبینی و بازنگری در دین به عنوان یک دین تمدن ساز است.
این محقق حوزه عنوان کرد: شاید عرصه های فقهی و تفسیری و کلامی و عقایدی ما با رویکرد تمدنی نیازمند تحول هایی باشد؛ همان گونه که علم ما در رویکرد رویین خود در دانشگاه باید این رویکرد تمدنی را داشته باشد؛ برای توفیق در این مسیر باید به مولفه های بسیار متنوعی نظر بیاندازیم؛ شاید به دانشگاه ما و نهاد علم به عنوان یک نهاد تمدن ساز کمتر نگاه شده است و از این منظر،احتمالا علم هم باید مولفه های دیگری در کار خود داشته باشد تا بتواند تمدن ساز باشد.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری گفت:خلاصه این است که باید توجه کرد که وحدت حوزه ودانشگاه یکی از اساسی ترین و پیچیده ترین وعمیق ترین راهبردهای نظام این وحدت بسیار مهم است.
مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه بیان کرد: شناخت ابعاد این عرصه بدون شناخت منظومه امام و رهبری و پیدا کردن مفهوم دقیق آن در کلان مکتب دینی ما شدنی نیست.
وی گفت: در ورای نگاه نهادی به حوزه و دانشگاه می توان نگاه عمیق تری به لایه زیرین این موضوع یعنی تعامل علم و دین برای ساخت یک تمدن اسلامی داشت؛ از این منظر حوزه حوزه انقلابی ما همان حوزه تمدن ساز است و برای ساختن حوزه تمدنی و تمدن ساز که همان هدف حوزه انقلابی است چاره ای نداریم مگر اینکه به این دو بال علم و دین بپردازیم.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری بیان کرد: همه اینها دست به دست هم می دهد و از حوزه و دانشگاه ما یک حوزه بین المللی و تمدن ساز و پاسخگو و آشنا و متقصیات و شرایط زمانه می سازد و ازین منظر حوزه های علمیه ودانشگاه یک مسیر طولانی را با باید پابه پای هم پیش ببرند که به اهداف نظام اسلامی برسند.
وی گفت: اگر چه موضوع حوزه و دانشگاه و علم ودین و وحدت و تعامل علم و دین به این اصطلاح و تعبیر که پس از انقلاب اسلامی طرح شد، یک موضوع جدید به نظر می رسد ،ولی در لایه زیرین خود یک مقوله کاملا ریشه دار و تاریخی است؛ در طول تاریخ هرگاه اسلام خواسته است یک رویکرد تمدنی داشته باشد این دو مولفه در کنار هم آمدند و هرگاه اسلام راه افول را در پی گرفته است این دو مقوله از هم جدا شده بودند یا دین ما مضیق شده و یا علم ما علم محدودی شده است.
این تحلیلگر امور بین الملل خاطرنشان کرد: در قرن نوزدهم و بیستم در غرب اتفاقی افتاد و مبدل به گفتمانی شد که متاسفانه دربسیاری از کشورهای اسلامی نیز مستولی شد که همان جدا شدن علم و دین است؛ گروه هایی از آنها دین را افیون توده ها نامیدند و برخی در نیز گفتند که لازم نیست دین میرانده شود و هم اینکه در عرصه های محدود محصور شود کافی است؛ عده ای نیز قویا راه جدایی دین از سیاست را در پیش گرفتند؛ علم سکولار و دین حداقلی زاییده این تفکر بود.
وی گفت: دین ناظر به ابعاد فردی که به عدالت اجتماعی توجه ندارد و به اداره دنیای مردم در کنار سعادت مندی اخروی توجه نمی کند این تمدن جدید غربی را شکل داد؛ همین تفکر نیز این همه مشکلات را برای بشر امروزی ایجاد کرده است.
مدیر مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه بیان کرد: اگر بخواهیم این موضوع در عرصه بین الملل به خوبی مطرح شود، نباید این تفکیک علم و دین در کشورهای اسلامی شکل بگیرد؛ برخی بیان می کنند که چون در خارج از ایران دو نهاد حوزه ودانشگاه به شکل کشور ما وجود ندارد، پس ما نمی توانیم این شعار رادرفضای جهانی محقق کنیم، ولی نگاه اصلی دین، نگاهی تمدنی است که دو حوزه علم و دین را در کنار هم می طلبد و اینگونه نیست که چون حوزه به شکل مادر کشورهای دیگر نیست این پیوند شکل نمی گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری بیان کرد: شاهد آن هستیم که در بخش هایی از جهان اسلام این آرام خاموش شده است ولی هنوز هم می توانیم با تبیین این مساله به شکل عزت مندانه ای این بحث را در دنیا مطرح کنیم که دیگران نیز به این نگاه عزت بخش برسند.
وی گفت: اگر دین بشر توحیدی باشد همه آنها می توانند پس از خوف و ناامنی که کفار برای آنها ایجاد کردند به آرامش برسند واز دین رضایت داشته باشند؛ متاسفانه آنچه بخش هایی از جهان اسلام از آن رنج می بر همین نکته است که آرمان اسلامی در وجود آنها خاموش شده است و برخی دیگر نیز آرمان دارند و ابزار ندارند و مشکل بزرگتر آن است که قرائتی که آنها از دین دارند تمدن ساز نیست.
این محقق حوزه بیان کرد: قرائت حقیقی از دین قرائتی است که در آن عدالت، محور باشد و نسبت به پیشرفت و اجرای عدالت و قسط هدف و رویکرد داشته باشد؛ دینی است که از التقاط وتحجر به دور باشد.
وی افزود: قرائتی که بخواهد در کنار سعادت اخروی سعادت دنیوی را نیز ساماندهی کند؛ قرائتی که در کنار معارف وحیانی از عقل نیز بهره وافر خو را ببرد؛ عدم در نظر گرفتن این اصل است که باعث شده است که بخشی از جهان اسلام صرفا مصرف کننده کالا و فکر غرب باشند.
حجت الاسلام والمسلمین کوهساری بیان کرد: راه اینکه در عرصه بین المللی بخواهیم وحدت حوزه رو دانشگاه را نهادینه کنیم این است که آرمان های اسلامی را در دنیا زنده کنیم و بعد از آن معارف دینی و معرفت اسلامی و قرائتی که از آن این آرمان های ناب تولید شود بازتولید و ارایه شود که قطعا این نگاه ما را به رویکد تمدنی دینی سوق می دهد.
وی گفت: وحدت حوزه ودانشگاه یک مکتب فکری است که سعادت بشر را رقم می زند و البته نمی توان در این مسیر تجارب انسانی و دستاوردهای بشری را نیز رد کرد؛ در حقیقت دستاوردهای بشری نیز باید با رویکرد دینی و تمدنی مورد بحث قرارگیرد.
مسئول مرکز ارتباطات وبین الملل حوزه اظهارکرد: علم حقیقی علمی معنویت گرا است که پاسخگو و توحید مدار است و نسبت به ارزش های انسانی متعهد است و عدالت را نیز دنبال می کند؛ اگر چنین نگاهی حاکم نباشد همان علمی تولید می شود که در یک لحظه دویست هزار نفر را در هیروشیما قتل عام می کند.
نظر شما